انواع جورابها بر اساس کلاس فشار
بر اساس استاندارد کیفی بین المللی جهت پوشاک فشارنده موسوم به RAL: بطور کلی جورابها و دیگر پوشاک فشارنده در چهار محدوده فشاری موسوم به کلاس فشار یک تا چهار طبقه بندی میشوند(CCL1 to CCL4).
بالاتر بودن شماره کلاس فشار به معنی افزایش قدرت فشارندگی جوراب می باشد. هر یک از کلاسهای فشاری کاربرد درمانی متفاوتی داشته و پزشکان هنگام تجویز جوراب، کلاس آن را تعیین می نمایند.
جهت بیان میزان فشار جوراب معمولا از واحد میلی متر جیوه استفاده شده و منظور میزان فشاری است که در قسمت مچ پا اعمال می شود. فشار وارده توسط جوراب در قسمت مچ پا بیشترین بوده و این فشار در طول پا به سمت بالا به تدریج کاهش می یابد. محدوده فشاری کلاسهای مختلف (برحسب استاندارد RAL ) به شرح زیر می باشد:
- کلاس 1: 18 تا 21 میی متر جیوه
- کلاس 2: 23 تا 32 میلی متر جیوه
- کلاس 3: 34 تا 46 میلی متر جیوه
- کلاس 4: بیش از 49 میلی متر جیوه
کاربرد معمول انواع کلاسهای فشاری جورابها
- کلاس 1: جهت: پیشگیری از ابتلا به واریس، جلوگیری از بروز خستگی و تورم پا در موارد ایستادن و نشستن مداوم، جلوگیری از بروز ترومبوز و DVT در مسافرتهای طولانی، در خانمهای باردار به منظور پیشگیری از تورم پا و واریس دوران بارداری.
- کلاس 2: این کلاس بیشترین موارد تجویز توسط پزشکان را دارد: درمان وریدهای واریسی متوسط با تمایل ایجاد تورم وادم، واریسهای دوران بارداری، مبتلایان به واریس که تحت درمانهای تهاجمی مثل اسکلروتراپی و فلبکتومی قرار گرفته اند، بیماران مبتلا به کاهش فشار خون وضعیتی، مبتلایان به ترومبوز وریدهای عمقی(DVT) .
- کلاس 3: جهت بیماران مبتلا به واریسهای پیشرفته و شدید که به جورابهای کلاس 2 پاسخ نمیدهند، تورم و ادم متوسط تا شدید، لنف ادم یا تورم لنفاوی متوسط، لیپوادم، استفاده در مواردی که تغییرات پوستی پس از بهبود زخمهای واریسی ایجاد شده.
- کلاس 4: موارد لنف ادم یا تورم لنفاوی شدید و پیشرفته، سندرم بعد ترومبوز واضح و ثابت شده.
انواع جوراب بر اساس شکل و اندازه
مدل ها و ارتفاع جوراب
جورابهای فشارنده طبی بر اساس استاندارد به طور معمول در چهار مدل زیر قابل ارائه می باشد:
- جوراب زیر زانو (AD)
- جوراب بالای ران (AG)
- جوراب بالای باسن یکطرفه (AG-HB)
- جوراب شلواری (AT)
برای هر مدل دو اندازه طولی مختلف در نظر گرفته شده است، به طوری که برای افراد با قد کوتاه و معمولی مناسب باشد.
از نظر اندازه محیط جوراب در نقاط مختلف طول پا(نقاط A تا G)، سایزهای متنوع (8 سایز معمول و 6 سایز بزرگ ران) تولید میشود که با اندازه گیری محیط پا در نواحی ذکر شده، سایز مناسب قابل انتخاب است.
جورابهای فشارنده همچنین به دو صورت سرپنجه باز و سرپنجه بسته تولید می گردند.
آستین های طبی نیز در سایزهای مختلف و مدلهای: همراه یا بدون کتف بند و همراه یا بدون پوشش کف دست تولید می شوند.
اندازه گیری و انتخاب سایز مناسب
جوراب ها و آستینهای فشارنده تنها در صورتی که در اندازه و سایز کاملا مناسب انتخاب گردند قابلیت اثرگذاری دارند و لذا هنگام تهیه جوراب یا آستین، بایستی اندازه گیری های طولی و محیطی دقیق توسط افراد آموزش دیده و مجرب صورت پذیرد. هنگام اندازه گیری برای انتخاب جوراب بخصوص در مدلهای بالای زانو، توصیه میشود بیمار در حالت ایستاده باشد. در صورت نیاز به استفاده از جوراب های فشارنده برای هر دو پا، هر دوی آن ها باید اندازه گیری شوند.
در موارد خاص که اندازه های طولی و محیطی پاها یا دست بیمار غیر معمول بوده و با هیچیک از سایزهای موجود مطابقت نداشته باشد، جوراب یا آستین با سایز سفارشی قابل تهیه و ارائه میباشد.
جوراب های فشارنده کلاس 4 بصورت سفارشی تولید میشوند.
خصوصیات وجنس نخ های به کار رفته در تولید جوراب
جهت ایجاد فشار مناسب در جوراب و دیگر پوشاک فشارنده طبی از انواع نخهای تشکیل شده از الیاف پلیمر و همچنین کتان، استفاده میشود.
انواع الیاف کشسانی بسیار خوبی دارند و در برابر گذر زمان (کهنگی) مقاومت می کنند. جذب رطوبت آن ها بسیار ناچیز است و با توجه به این خصوصیات ترکیبات بسیار مناسبی برای استفاده در بافت جوراب به شمار میروند.
پنبه یا کتان نیز در تولید برخی انواع جوراب فشارنده طبی کاربرد دارد لیکن میزان کشسانی و قدرت فشارندگی آن نسبت به الیاف پلیمری کمتر بوده ولی در مواردی که بیمار نسبت به الیاف مصنوعی حساسیت داشته و یا در شرایط وجود زخم و خشکی پوست و غیره، الیاف پنبه ای جایگزینهای مناسبی می باشند.
اثربخشی محصول
میزان فشار اعمالی در جورابهای فشارنده طی ساعات استفاده در طول شبانه روز دچار تغییر نمی شود. جورابهای تولیدی شرکت رایت آرین فارمد در صورت نگهداری مناسب تا شش ماه قابلیت کشسانی خود را بخوبی حفظ می نمایند.
مراقبت و نگهداری
به جهت جلوگیری از آسیب ناشی از تعریق پوستی و گردوغبار محیط به بافت جورابهای فشارنده، شستشوی روزانه دستی با آب سرد و مواد پاک کننده ملایم مثل شامپو بچه توصیه می گردد. شستشوی پوشاک فشارنده طبی با آب گرم و به همراه البسه دیگر در ماشین لباسشویی بهیچ عنوان پیشنهاد نمی شود. نکات مهم در خصوص نحوه صحیح شستشو و در بروشور داخل بسته بندی جورابها موجود است.
